COGNITIEF

Wareware05022019janvanbostraeten49

LEREN

3-7 jarigen

  • leren incidenteel vanuit ervaringen en wat omgeving en volwassenen aanbieden.
  • leren over zichzelf, hun omgeving en de ander door (fantasie)spelletjes en imitatie.

8-9 jarigen

  • leren meer intentioneel.
  • hun leren staat centraal in hun leven (school, hobby’s).
  • leren vanuit concrete waarnemingen.

10-14 jarigen

  • bezitten een groot leerpotentieel: leren heeft groot effect en ze kunnen grote cognitieve sprongen maken.
  • tonen toenemende interesse voor authentieke en realistische ervaringen, hechten belang van echtheid.
  • kunnen het geleerde toepassen in nieuwe situaties (transfer).

15-21 jarigen

  • blijven hun cognitie of kenvermogen ontwikkelen tot laat in de adolescentie.Vanaf een jaar of 18 is deze stabiel.

 

CONCENTRATIE

3-7 JARIGEN

  • kunnen zich … minuten concentreren op een opdracht:
    4 jaar: 4 tot 6 minuten
    5 jaar: 6 tot 8 minuten
    6 jaar: 10 minuten
    Door een sterke betrokkenheid kunnen jonge kinderen zich langer concentreren.
  • bezitten nog geen strategieën om hun aandacht selectief te richten op het belangrijke.

8-9 JARIGEN

  • groeien (beperkt) in het aanhouden van hun concentratie:
    8 jaar: 15 min (opdracht is al complexer)
    10 jaar: 20 minuten

10-14 JARIGEN

  • maken een verandering in de hersenen door, waardoor impulsiviteit optreedt en concentratie moeilijker is vol te houden (14 – 18 jaar).
  • zetten niet veel volharding in omdat ze gevolgen nog niet kunnen inzien.
  • kunnen hun concentratie nog langer aanhouden:
    concentratieboog 13-jarige: 30 minuten

18-21 JARIGEN

  • bereiken rond de leeftijd van 18 jaar hun grootste capaciteit tot concentratie.
  • groeien in selectieve aandacht (= focus op specifieke taak ondanks afleidende prikkels) en verdeelde aandacht (= focus op verschillende taken tegelijk).

 

DENKEN

3-7 JARIGEN

  • hebben nood aan categorieën en ‘vakjes’ om de wereld te begrijpen.
  • zien iets vaak als zwart of wit.
  • kunnen fantasie en werkelijkheid moeilijk onderscheiden. (magisch denken)
  • starten met beeldvorming en categoriseren van mensen (3-5 jaar).
  • labelen aan de hand van 1 uiterlijke dimensie vb. huidskleur of geslacht.
  • zijn impulsief: denken en doen gaan vaak gelijk op.

8-9 JARIGEN

  • denken na over oorzaak-gevolg en verkrijgen steeds meer inzicht.
  • tonen meer en meer voorkeur voor realistische zaken.
  • zijn in staat om onderscheid te maken tussen werkelijkheid en fantasie (magisch denken vindt nog plaats).
  • labelen ook op basis van niet-zichtbare kenmerken vb. waarden en normen.
  • delen mensen in o.b.v. meerdere dimensies.
  • beginnen verschil te zien tussen feit en mening.
  • kunnen concrete problemen uit hun leefwereld begrijpen.

10-14 JARIGEN

  • begrijpen, oordelen, redeneren en concluderen.
  • denken gericht op bevrediging van behoeften: snel resultaat willen, gericht op korte termijn
  • kunnen nog niet ordenen en vooruitkijken bij het maken van een beslissing, maar handelen impulsief in het nu.
  • hebben gebrek aan langetermijndenken, handelen daardoor impulsief en vertonen risicovol gedrag.
  • geloven dat alles mogelijk of maakbaar is.
  • vertonen egocentrisme: denken dat de wereld rond zich draait.
  • ontwikkelen het vermogen tot abstract denken en theoretisch begrijpen.

15-21 JARIGEN

  • bezitten de mogelijkheid tot experimenteel en hypothetisch denken en vooronderstellingen bijsturen.
  • kunnen denken over eigen denken (metacognitie). zijn in staat om gevolgen van eigen gedrag en dat van anderen in te schatten.
  • kunnen abstract denken en een redenering opbouwen.
  • denken over de beste strategie en kunnen planmatig en systematisch werken.
  • hebben vaak het gevoel dat alle ogen op hen gericht zijn (imaginair publiek).

 

TAAL

3-7 JARIGEN

  • zijn sterk afhankelijk van taalstimulatie thuis en leeftijdsverschil januari-december.
  • groeien in het verwerken van mondelinge boodschappen (4 tot 7 jaar).
    Binnen het hier-en-nu kan dit zonder en daarbuiten met visuele ondersteuning.
  • kunnen al heel wat verwerken zonder visuele voorstelling (vanaf 5 jaar).
  • groeien in zich vlot en verstaanbaar uitdrukken, praten in volzinnen en het overbrengen van mondelinge boodschappen in betekenisvolle situaties binnen de leefwereld.
  • zijn klaar om te leren lezen en schrijven (6-7 jaar).

8-9 JARIGEN

  • verwerken steeds complexere mondelinge boodschappen over een bekend onderwerp.
  • brengen steeds complexere mondelinge boodschappen over van zowel onderwerpen uit de leefwereld als abstractere onderwerpen.
  • zijn in staat om te lezen en schrijven.

10-14 JARIGEN

  • verwerken steeds complexere mondelinge boodschappen binnen de ruimere leefwereld.
  • brengen op persoonlijke wijze van steeds complexere mondelinge boodschappen over.
  • begrijpen van figuurlijk taalgebruik.

15-21 JARIGEN

  • zijn vergevorderd in taalontwikkeling: beschikken over een uitgebreide woordenschat en beheersen de regels en afspraken om (gesproken en geschreven) taal te begrijpen en te spreken.